LINGVOJ DE LA MONDO Bertilo Wennergren ("bertilow@hem1.passagen.se") Versio 4.0 - 18 Februaro 1997 Tiu ^ci listo enhavas Esperantajn nomojn de ^cirka^u 300 lingvoj. Enestas ^ciuj lingvoj, kiuj havas almena^u tri milionojn da parolantoj, kaj multaj lingvoj kun malpli da parolantoj. En la listo aperas pluraj lingvoj, kies nombro de hejmaj a^u ^ciutagaj parolantoj ne estas tre alta, sed kiuj estas gravaj kiel interlingvoj a^u kiel religiaj lingvoj, a^u kiuj ie havas oficialan statuson. Mi aldonis anka^u kelkajn planlingvojn kaj unu fikcian lingvon. Informoj pri nombroj de parolantoj varias en diversaj fontoj. Mia ^cefa fonto estas la libro "Countries, Peoples and Their Languages (The Geolinguistic Handbook)" [Landoj, Popoloj kaj Iliaj Lingvoj (La Geolingvistika Manlibro)] de Erik V. Gunnemark (Gotenburgo, Svedujo, 1991). Mi uzis tiujn nombrojn, kiujn Gunnemark donas por "hejmaj parolantoj" a^u "^ciutaga lingvo". Kalkulante alimaniere oni povas ricevi tute aliajn nombrojn. La ^cefa celo de la listo tamen ne estas montri la nombrojn de parolantoj, sed listigi Esperantajn nomojn de la lingvoj. Anka^u informoj pri skribosistemoj kaj pri landoj estas ^cefe el la libro de Gunnemark. _Akompanaj dosieroj_ En la dosiero "lingnot.txt" trovi^gas gravaj notoj pri iuj lingvoj. En la dosiero "landoj.txt" trovi^gas informoj pri landoj. _Kio estas geolingvistiko?_ Geolingvistiko (geografia lingvistiko) estas la^u Gunnemark "la studo de la geografia distribuo de lingvoj kaj de la politikaj, ekonomiaj kaj kulturaj aspektoj de iliaj statusoj kaj distribuoj". _Kio estas lingvo?_ Kiam oni listigas lingvojn, necesas decidi, kio estu kalkulata kiel unu lingvo, kaj kio estas nur varia^jo (dialekto) de lingvo. Mi ^generale sekvas la libron de Gunnemark, kiu uzas ^cefe "politikajn" difinojn. En pluraj okazoj Gunnemark klasas kiel unu lingvon tion, kion iuj aliaj klasas kiel grupon de parencaj lingvoj. _Kiajn informojn enhavas la listo_ La informoj aperas jene: n-ro Esperanta nomo Nombro de parolantoj (en milionoj) | (alia E-a nomo) Nomo en la lingvo mem {a^u en la Angla, se mankas tia informo} | Dulitera kodo la^u ISO-639 (se ekzistanta) | Skribosistemo(j) (ekz. "Latina" = "Latina skribo") | Landoj, en kiuj la lingvo estas uzata (pli-malpli en ordo de la nombro de parolantoj) | eventualaj komentoj kaj notoj (vidu "lingnot.txt") _Tri specoj de lingvonomoj_ Popolaj Plej multaj lingvonomoj nomas lingvon la^u ia popolo. Ekz. la nomo "la ^Cina lingvo" montras, ke tiu lingvo estas la lingvo de la ^Cinoj, de la ^Cina popolo. Tiaj nomoj konsistas el "la" + A-vorto + la vorto "lingvo", kiu tamen tre ofte estas nur subkomprenata: "la ^Cina (lingvo)", "la Angla (lingvo)", "la Araba (lingvo)"... Landaj Aliaj lingvonomoj nomas lingvon la^u ia lando a^u regiono. Ekz. la nomo "la Bengala lingvo" montras, ke tiu lingvo estas la lingvo de Bengalo, regiono en Hindujo kaj Banglade^so. Tiaj nomoj havas steleton (*) en la listo. Anka^u tiaj nomoj konsistas el "la" + A-vorto + la vorto "lingvo" (tre ofte subkomprenata): "la Bengala (lingvo)", "la Tibeta (lingvo)", "la Nederlanda (lingvo)"... Propraj Iuj lingvonomoj estas mem propra nomo kun O-fina^jo, kaj ne nomas la lingvon la^u io alia. Pro tio, ke ili estas propraj nomoj, oni ne uzas "la": "Urduo", "Sanskrito", "Esperanto".... Oni povas anka^u uzi A- fina^jan esprimon kun "la": "la Urdua (lingvo)", "la Sanskrita (lingvo)", "la Esperanta (lingvo)"... Sed tio estas malpli kutima. La aparteno de lingvonomo al iu el tiuj ^ci kategorioj ofte dependas de arbitra elekto. Oni ne ser^cu en tio iajn profundajn sciencajn principojn. En iuj okazoj la Esperanta uzado varias. Ekz. iu radiko povas esti por iuj Esperantistoj nomo de popolo, por aliaj nomo de lando. En pluraj okazoj lingvo havas pli ol unu nomon kun malsamaj radikoj, kaj tiuj alternativaj nomoj povas aparteni al malsamaj specoj. _Simboloj_ * lingvonomo farita per A-fina^jo el nomo de lando a^u regiono > pli ol < preska^u X La nombro de hejmaj a^u ^ciutagaj parolantoj estas tre malgranda a^u tre malcerta. {...} Lingvonomo en la Angla provizore menciita kiel klarigo, kiam mankas informo pri la nomo en la lingvo mem. [...] Vorto (plej ofte lingvonomo) kiu vere estu skribata per alia skribo ol la Latina, sed kiu estas ^ci tie transliterigita per Latinaj literoj la^u oficiala a^u ofte uzata Latinliteriga sistemo por la koncerna lingvo (do ne la^u la Esperanta alfabeto). En kelkaj okazoj temas pri lingvo, por kiu tute ne ekzistas skribo. _Specialaj literoj_ En nacilingvaj vortoj specialaj literoj, kromsignoj k.s. estas reprezentataj per "LaTeX"-komandoj: \o o kun trastreko \' dekstrakorna supersigno \` livakorna supersigno \^ cirkumflekso \" tremao \~ tildo \= superstreko \u ronda hoketo \v pinta hoketo \c cedilo \d subpunkto \, dekstra vosteto La kromsignaj komandoj aldonas signon al la sekva litero. Ekzemple: "\'e" = "e" kun dekstrakorna supersigno. Esperantaj literoj tamen aperas jene: ^c, ^g, ^h, ^j, ^s, ^u. _Listo de lingvoj en ordo de grandeco_ 1 ^Cina >1100 | [Hanyu] | zh | ^Cina | ^Cinujo, Tajvano, Honkongo, Malajzio, Tajlando, Singapuro... | NOTO 1 2 Angla >330 | English | en | Latina | Usono, Britujo, Kanado, A^ustralio, Nov-Zelando, Sud-Afriko, Irlando, Hindujo... 3 Hispana >300 | Espa\~nol (Castellano) | es | Latina | Meksiko, (Kastilia*) Kolombio, Hispanujo, Argentino, Venezuelo, Peruo, Usono, ^Cilio, Kubo... 4 Hinda >250 | [Hind\=i] | hi | Devanagaro | Hindujo, Nepalo, Fi^gioj... 5 Araba 200 | [Al-`arabiyya] | ar | Araba | Egiptujo, Al^gerio, Maroko, Irako, Sa^uda Arabujo, Sudano, Jemeno, Sirio... 6 Bengala* 185 | [Banla] | bn | Bengala | Banglade^so, Hindujo 7 Portugala >160 | Portugu\^es | pt | Latina | Brazilo, Portugalujo, Kabo-Verdo... 8 Rusa 160 | [Russkij] | ru | Cirila | Rusujo, Ukrajno, Belorusujo, Kaza^hstano, Uzbekistano... 9 Japana <125 | [Nihongo] | ja | Japana | Japanujo | NOTO 2 10 Germana <100 | Deutsch | de | Latina | Germanujo, A^ustrio, Svislando... 11 Pan^gaba* >90 | [Panjabi] | pa | Araba, Gurmuko, Devanagaro Hindujo, Pakistano 12 Java* >80 | {Javanese} | jw | Latina, Java | Indonezio, Malajzio, Surinamo 13 Korea <70 | [Han-mal] | ko | Korea | Sud-Koreujo, Nord-Koreujo, ^Cinujo (^Gilino), Japanujo... 14 Franca 65 | Fran\ccais | fr | Latina | Francujo, Belgujo, Svislando, Kanado... 15 Tamila 65 | [Tamil] | ta | Tamila | Hindujo, Sri-Lanko, Malajzio, Singapuro... | NOTO 3 16 Telugua 65 | [Telugu] | te | Telugua | Hindujo (Andra-Prade^so), Malajzio, Sud-Afriko 17 Vjet-Nama* >60 | Ti\^eng Vi\d\^et | vi | Latina | Vjet-Namo, Kambo^go 18 Itala <60 | Italiano | it | Latina | Italujo, Svislando, San-Marino, Vatikano 19 Marata 60 | [Marha\dt\dti] | mr | Devanagaro | Hindujo (Mahara^stro) 20 Turka >50 | T\"urk\cce | tr | Latina | Turkujo, Bulgarujo, Kipro, Jugoslavujo (Kosovo), Grekujo 21 Persa <50 | [Farsi], [Dari] | fa | Araba | Irano, Afganistano, Irako... | NOTO 4 22 Urduo >45 | [Urdu] | ur | Araba | Hindujo, Pakistano, Banglade^so 23 Taja 45 | [Phasa thai] | th | Taja, Latina | Tajlando, Vjet-Namo, ^Cinujo (Junano), Laoso 24 Ukrajna* <45 | [Ukra\"ins'ka mova] | uk | Cirila | Ukrajno, Pollando, Kaza^hstano... 25 Pola <40 | Polski | pl | Latina | Pollando, Litovujo, Belorusujo, Ukrajno... 26 Bo^gpura >35 | [Bhojpuri] | - | Devanagaro | Hindujo (Biharo), Nepalo, Ma^uricio 27 Gu^garata* >35 | [Gujarati] | gu | Gu^garata | Hindujo (Gu^garato), Pakistano 28 Birma* >30 | {Burmese} | my | Birma | Birmo 29 Indonezia* >30 | Bahasa Indonesia | in | Latina | Indonezio 30 Kanara* >30 | [Kanna\dda] | kn | Kanara | Hindujo (Karnatako) 31 Malajalama >30 | [Malayalam] | ml | Malajalama | Hindujo (Keralo) 32 Ha^usa 30 | Hausa | ha | Latina, Araba | Ni^gerio, Ni^gero, ^Cado, Ganao, Benino, Burkino, Togolo 33 Orijo <30 | [Oriy\=a], [O\ddi\=a] | or | Orija | Hindujo (Oriso) 34 Majtila >25 | [Maithili] | - | Devanagaro | Hindujo (Biharo), Nepalo 35 Rumana 25 | Rom\^ana | ro | Latina | Rumanujo, Moldavujo, Jugoslavujo (Vojvodino) 36 Sunda* 25 | {Sundanese} | su | Latina | Indonezio 37 Fula 22 | Fulfulde | - | Latina | Ni^gerio, Gvineo, Senegalo, Malio, Ni^gero, Kameruno, Burkino... 38 Joruba >20 | Yoruba | yo | Latina | Ni^gerio, Benino 39 Pa^stua >20 | [Pashto] | ps | Araba | Pakistano, Afganistano, Irano | NOTO 4 40 Nederlanda* 20 | Nederlands | nl | Latina | Nederlando, Belgujo, Surinamo, Francujo | NOTO 5 41 Ruanda* (Burunda*) 20 | Kinyarwanda / Kirundi | rw / rn | Latina | Ruando, Burundo, Zairo, Ugando, Tanzanio | NOTO 6 42 Svahila 20 | Kiswahili | sw | Latina | Tanzanio, Kenjo, Komoroj, Zairo, Mozambiko, Ugando... 43 Uzbeka <19 | [\"Ozbek\cca] | uz | Araba, Cirila, Latina Uzbekistano, Afganistano, ^Cinujo 44 Amhara 18 | [Amharinya] | am | Etiopa | Etiopujo 45 Filipina* >17 | Filipino (Pilipino, Tagalog) | tl | Latina (Tagaloga) Filipinoj | NOTO 7 46 Oroma >17 | [Oromo] | om | Etiopa | Etiopujo, Kenjo 47 Azerbaj^gana* 16 | [Azerbaijani](?) | az | Araba, Cirila Azerbaj^gano, Irano 48 Cebuana 16 | Cebuano | - | Latina | Filipinoj 49 ^Guanga 15,5 | Zhuang(?) | - | Latina | ^Cinujo (Gvan^sio) 50 Sinda* >15 | [Sindhi] | sd | Araba, Devanagaro | Pakistano (Sindo), Hindujo (Gu^garato, Ra^jastano...) 51 Igba 15 | Igbo | - | Latina | Ni^gerio 52 Nepala* 14 | [Khas kura] | ne | Devanagaro | Nepalo, Hindujo (Okcident-Bengalo, Asamo, Sikimo), Butano 53 Hungara <14 | Magyar | hu | Latina | Hungarujo, Rumanujo, Slovakujo... 54 Sinhala 13 | [Sinhala] | si | Sinhala | Sri-Lanko 55 Asama* >12 | {Assamese} | as | Bengala | Hindujo (Asamo), Butano 56 Malagasa >12 | Malagasy | mg | Latina | Madagaskaro 57 Magaha 12 | [Magahi] | - | Devanagaro | Hindujo (Biharo) 58 Ke^cua >11 | Runasimi | qu | Latina | Peruo, Ekvadoro, Bolivio, Kolombio, Argentino, ^Cilio 59 Berbera 11 | Tamazight | - | Latina, Araba | Maroko, Al^gerio, Malio, Ni^gero, Libio, Tunizio, Ma^uritanujo... 60 Greka <11 | [Elinika] | el | Greka | Grekujo, Kipro, Albanujo, Bulgarujo, Italujo, Turkujo... 61 Malaja 10,5 | Bahasa Malaysia | ms | Latina | Malajzio, Tajlando, Singapuro, Brunejo 62 Kurda >10 | Kurdi | ku | Araba, Latina, Cirila | Turkujo, Irano, Irako, Sirio... 63 Marvara >10 | [Marwari] | - | Devanagaro | Hindujo (Ra^jastano), Pakistano 64 Serba >10 | [Srpski] | sr | Cirila | Jugoslavujo, Bosnio-Hercegovino... 65 Akana 10 | Akan | - | Latina | Ganao, Ebur-Bordo 66 ^Ce^ha 10 | \vCe\vstina | cs | Latina | ^Ce^hujo, Slovakujo 67 Kaza^ha >9,5 | {Kazakh} | kk | Araba, Cirila | Kaza^hstano, ^Cinujo, Mongolujo 68 Somala >9,5 | Afka Soomaaliya | so | Latina | Somalujo, Etiopujo, Kenjo, ^Gibutio 69 Belorusa >9 | [Belaruskaja mova] | be | Cirila | Belorusujo, Pollando 70 La^ua (Laosa*) >9 | [Lao](?) | lo | La^ua | Tajlando, Laoso 71 Madura* >9 | {Madurese} | - | Latina, Java | Indonezio 72 ^Sona 9 | Shona | sn | Latina | Zimbabvo, Mozambiko, Bocvano 73 Bulgara 8,5 | [B\ualgarski] | bg | Cirila | Bulgarujo... 74 Kmera >8 | [Khmer] | km | Kmera | Kambo^go, Vjet-Namo, Tajlando | NOTO 8 75 Mja^ua >8 | Miao | - | Mja^ua, Latina | ^Cinujo, Vjet-Namo, Tajlando, Usono 76 Sveda >8 | Svenska | sv | Latina | Svedujo, Finnlando 77 Konga 8 | Kikongo | - | Latina | Zairo, Kongolo, Angolo 78 Luba 8 | Kiluba | - | Latina | Zairo 79 Zulua <8 | IsiZulu | zu | Latina | Sud-Afriko, Lesoto 80 Ujgura 7,5 | [Uygur](?) | - | Araba, Cirila | ^Cinujo (^Sin^gango), Kaza^hstano 81 Kroata >7 | Hrvatski | hr | Latina | Kroatujo, Bosnio-Hercegovino... 82 Ksosa >7 | Isixhosa | xh | Latina | Sud-Afriko 83 Mosia >7 | More, Mossi | - | Latina | Burkino, Ganao, Benino, Ebur-Bordo 84 Ta^gika >7 | {Tajiki} | tg | Cirila, Araba | Ta^gikistano, Afganistano, ^Cinujo (^Sin^gango) 85 Minankaba^ua 7 | Minangkabau | - | Latina | Indonezio 86 Mongola 7 | [Khalka Mongol] | mn | Mongola, Cirila | ^Cinujo (Interna Mongolujo), Mongolujo 87 Jia >6,5 | Yi | - | Jia, Latina | ^Cinujo (Si^cuano, Junano) 88 Kataluna >6,5 | Catal\`a | ca | Latina | Hispanujo (Katalunujo), Francujo, Andoro, Italujo (Sardujo) 89 Belu^ca 6,5 | {Baluchi} | - | Araba | Pakistano, Irano, Afganistano, Omano, UAE 90 Haitia* >6 | {Haitian} | - | Latina | Haitio, Domingo, Usono NOTO 19 91 Iloka >6 | Iloko | - | Latina | Filipinoj 92 Njan^ga >6 | Chinyanja | - | Latina | Malavio, Mozambiko, Zambio, Zimbabvo 93 Tatara >6 | {Tatar} | tt | Cirila | Rusujo, Kaza^hstano, Uzbekistano 94 Albana 5,5 | Gjuha shqipe | sq | Latina | Albanujo, Jugoslavujo (Kosovo), Turkujo, Grekujo, Italujo 95 Ganda 5,5 | Luganda | - | Latina | Ugando 96 Afrikansa >5 | Afrikaans | af | Latina | Sud-Afriko, Namibio NOTO 9 97 Dana >5 | Dansk | da | Latina | Danujo 98 Finna >5 | Suomi | fi | Latina | Finnlando, Svedujo, Rusujo 99 Hiligajnona >5 | Hiligaynon | - | Latina | Filipinoj 100 Santala >5 | [Hor] | - | Bengala, Devanagaro, Orija | Hindujo (nord-oriente), Banglade^so 101 Kuja 5 | Kikuyu | - | Latina | Kenjo 102 Njamveza 5 | Kinyamwezi | - | Latina | Tanzanio 103 Tigraja 5 | [Habesha] | ti | Etiopa | Eritreo, Etiopujo 104 Kanura <5 | Kanuri(?) | - | Latina | Ni^gerio, Ni^gero, ^Cado 105 Slovaka <5 | Sloven\vcina | sk | Latina | Slovakujo, ^Ce^hujo, Jugoslavujo (Vojvodino), Hungarujo, Pollando 106 Armena >4,5 | [Hayyer\`en] | hy | Armena | Armenujo, Irano, Libano... 107 Gvarania >4,5 | Guarani | gn | Latina | Paragvajo, Bolivio, Brazilo, Argentino 108 Tibeta* >4,5 | [B\"ok\"a] | bo | Tibeta | ^Cinujo (Tibeto, ^Cinghajo) 109 Makua 4,5 | Imakua | - | Latina | Mozambiko, Malavio, Tanzanio 110 Conga >4 | Sitsonga | ts | Latina | Sud-Afriko, Mozambiko 111 Norvega >4 | Norsk | no | Latina | Norvegujo 112 Bu^gia 4 | Buji | - | Latina, Bu^gia | Indonezio 113 Kartvela 4 | [Kharthuli] | ka | Kartvela | Kartvelujo, Turkujo, Irano 114 Ovimbunda 4 | Ovimbundu, Umbundu | - | Latina | Angolo (centre) 115 Romna (Cigana) 4 | Romani chib | - | Latina, Cirila | Hungarujo, Jugoslavujo, Makedonujo, Rumanujo, Bulgarujo, ^Ce^hujo, Slovakujo, Turkujo... 116 Turkmena 4 | {Turkmen} | tk | Cirila, Araba | Turkmenistano, Irano, Afganistano, Irako 117 Cvana <4 | Setswana | tn | Latina | Sud-Afriko, Bocvano 118 Ibibia <4 | Ibibio | - | Latina | Ni^gerio 119 Bikola >3,5 | Bikol | - | Latina | Filipinoj 120 Luhia >3,5 | Luhya | - | Latina | Kenjo, Tanzanio 121 Sota >3,5 | Sesotho | st | Latina | Sud-Afriko, Lesoto 122 Karena 3,5 | [Karen](?) | - | Birma | Birmo, Tajlando 123 Lua 3,5 | Luo | - | Latina | Kenjo, Tanzanio 124 Malinka 3,5 | Malinke | - | Latina | Gvineo, Malio, Senegalo, Gambio, Gvineo-Bisa^uo, Siera-Leono 125 Balia* >3 | {Balinese} | - | Balia, Latina | Indonezio 126 Bilia >3 | [Bhili] | - | Devanagaro | Hindujo (Gu^garato, Madja-Prade^so, Ra^jastano...) 127 Evea >3 | Ewe | - | Latina | Ganao, Togolo 128 Ka^smira* >3 | {Kashmiri} | ks | Araba, Devanagaro | Hindujo (Jamo kaj Ka^smiro), Pakistano 129 Litova >3 | Lietuvi\,u kalba | lt | Latina | Litovujo 130 Njankora-Kiga >3 | Nyankore-Kiga | - | Latina | Ugando | NOTO 10 131 Bambara 3 | {Bambara} | - | Latina | Malio, Ebur-Bordo 132 Hebrea 3 | [Ivrit] | iw | Hebrea | Israelo 133 Kamba 3 | Kikamba | - | Latina | Kenjo 134 Volofa 3 | {Wolof} | wo | Latina | Senegalo, Gambio 135 Betia >2,5 | Beti(?) | - | Latina | Kameruno, Ekvatora Gvineo, Gabono, Kongolo 136 Bujia >2,5 | Buyi | - | Latina | ^Cinujo (Gvej^goo) 137 Fona >2,5 | Fon | - | Latina | Benino, Togolo 138 Kirgiza >2,5 | {Kirghiz} | ky | Cirila, Latina, Araba Kirgizistano, ^Cinujo (^Sin^gango) 139 Bemba 2,5 | [Chibemba] | - | - | Zambio 140 Dinka 2,5 | Dinka(?) | - | Latina | Sudano 141 Pedia 2,5 | Sepedi | - | Latina | Sud-Afriko 142 Senufa 2,5 | Senufo(?) | - | Latina | Ebur-Bordo, Malio, Burkino 143 Songhaja 2,5 | Songhai | - | Latina | Ni^gero, Malio, Burkino 144 ^Sana 2,5 | Shan | - | Birma | Birmo, ^Cinujo, Tajlando 145 A^cea* >2 | Aceh | - | Latina | Indonezio 146 Ajmara >2 | Aymara | ay | Latina | Bolivio, Peruo 147 Bataka >2 | Toba Batak | - | Latina, Bataka | Indonezio 148 Gonda >2 | [Gondi] | - | Devanagaro | Hindujo (Madja-Prade^so, Mahara^stro, Andra-Prade^so) 149 Konkana >2 | Konkan\=i | - | Latina, Devanagaro... | Hindujo (Goao) 150 Makasara >2 | {Macassar, Macassarese} | - | Latina, Bu^gia Indonezio 151 Slovena >2 | Sloven\vs\vcina | sl | Latina | Slovenujo, Italujo (Friulo - Venecio Julia), A^ustrio (Karintio) 152 Bosnia* 2 | Bosanski | - | Latina | Bosnio-Hercegovino 153 Eda 2 | {Edo} | - | Latina | Ni^gerio 154 Ja^ua 2 | Yao, Man, Mien | - | Latina | ^Cinujo, Vjet-Namo, Laoso, Tajlando 155 Kimbunda 2 | Kimbundu, Mbundu | - | Latina | Angolo (nord-okcidente) 156 Lingala 2 | Lingala | ln | Latina | Zairo 157 Matabela 2 | Ndebele | - | Latina | Zimbabvo, Sud-Afriko 158 Okcitana 2 | Occitan | oc | Latina | Francujo (sude) | NOTO 11 159 Tiva 2 | {Tiv} | - | Latina | Ni^gerio 160 Jamajka* kreola <2 | {Jamaican Creole} | - | ? | Jamajko | NOTO 19 161 Svazia >1,8 | Isiswazi | ss | Latina | Sud-Afriko, Svazilando 162 ^Cuva^sa >1,5 | [\vC\uava\vs] | - | Cirila | Rusujo (^Cuva^sujo) 163 Latva >1,5 | Latvie\vsu | lv | Latina | Latvujo 164 Makedona >1,5 | [Makedonski] | mk | Cirila | Makedonujo, Bulgarujo, Grekujo, Albanujo 165 Ki^cea 1,5 | {Quiche} | - | Latina | Gvatemalo 166 Tongaa 1,5 | Chitonga | to | Latina | Zambio, Malavio, Zimbabvo 167 ^Cija^ua >1,2 | Yao, Chiyao | - | Latina | Malavio, Tanzanio, Mozambiko 168 Mendea 1,2 | Mende | - | Latina | Siera-Leono 169 Estona >1 | Eesti | et | Latina | Estonujo 170 Galega >1 | Galego | gl | Latina | Hispanujo (Galegujo) 171 Makonda >1 | Konde, Imakonde | - | Latina | Tanzanio 172 Manipura* >1 | {Manipuri} | - | Bengala, Devanagaro | Hindujo (Manipuro, Asamo...), Banglade^so 173 Nahua (Azteka) >1 | Nahuatl | - | Latina | Meksiko 174 Platdi^ca >1 | Plattd\"u\"utsch | - | Latina | Germanujo (norde) | NOTO 12 175 Amba 1 | {Ambo} | - | Latina | Namibio, Angolo 176 Banda 1 | Banda | - | ? | Centr-Afrika Respubliko 177 Ba^skira 1 | {Bashkir} | ba | Cirila | Rusujo (Ba^skirujo) 178 ^Cimba 1 | Chimbu | - | ? | Papuo-Nov-Gvineo (^Cimba Provinco) 179 I^ga^ua 1 | {Ijaw} | - | Latina | Ni^gerio 180 Mordva 1 | {Mordva} | - | Cirila | Rusujo (Mordvujo) 181 Vendaa >0,9 | Chivenda | - | Latina | Sud-Afriko (Transvalo), Zimbabvo 182 ^Ce^cena 0,9 | {Chechen} | - | Cirila | Rusujo (^Ce^cenujo) 183 Dzonko 0,9 | [Dzongkha] | dz | Tibeta | Butano 184 Baja 0,8 | Baya, Gbaya, Gbeya | - | ? | Centr-Afrika Respubliko 185 Brahua 0,8 | [Brahui] | - | Araba | Pakistano (Belu^cistano) 186 Gujana* kreola 0,8 | {Guyana Creole} | - | ? | Gujano | NOTO 19 187 Ka^cina >0,7 | Jingpo | - | Latina | Birmo, ^Cinujo (Junano) 188 Masaja >0,7 | Maasai | - | Latina | Kenjo, Tanzanio 189 Nevara >0,7 | [Nevari] | - | Devanagaro, Tibeta | Nepalo 190 Mona 0,7 | Talaing(?) | - | Birma | Birmo, Tajlando 191 ^Hakasa >0,6 | {Khakass} | - | ? | Rusujo (^Hakasujo) 192 Tigrea 0,6 | [Tigr\'e] | - | Etiopa | Eritreo 193 Udmurta 0,6 | {Udmurt} | - | Cirila | Rusujo (Udmurtujo) 194 Maria <0,6 | {Mari} | - | Cirila | Rusujo (Mariujo) 195 Kimra >0,5 | Cymraeg | cy | Latina | Kimrujo 196 Majaa >0,5 | {Maya} | - | Latina | Meksiko 197 Oseta >0,5 | {Ossetic} | - | Cirila | Rusujo (Nord-Osetujo), Kartvelujo (Sud-Osetujo) 198 Sej^sela* >0,5 | Seselwa | - | Latina | Sej^seloj | NOTO 19 199 E^uska (Vaska) 0,5 | Euskara | eu | Latina | Hispanujo (E^uskujo, Navaro), Francujo (Akvitanujo) 200 Havaja* kreola 0,5 | {Hawaiian Creole} | - | ? | Usono (Havajo) NOTO 19 201 Kabarda >0,4 | {Kabardian} | - | Cirila | Rusujo (Kabardujo, ^Cerkesujo) 202 Roman^ca >0,4 | Rumantsch | rm | Latina | Svislando, Italujo (norde) 203 Sangoa >0,4 | Sango | sg | Latina | Centr-Afrika Respubliko, Zairo, Kongolo, Kameruno, ^Cado | NOTO 19 204 Bretona 0,4 | Brezhoneg | br | Latina | Francujo (Bretonujo) 205 Komia 0,4 | {Komi} | - | Cirila | Rusujo (Komiujo) 206 Burjata <0,4 | {Buryat} | - | Cirila | Rusujo (Burjatujo) 207 Luksemburga* <0,4 | L\"etzebuergesch | - | Latina | Luksemburgo, Belgujo 208 Megrela <0,4 | {Megrelian, Mingrelian} | - | Cirila Kartvelujo 209 Malta* 0,35 | {Maltese} | mt | Latina | Malto 210 Fi^gia* >0,3 | {Fijian} | fj | Latina | Fi^gioj 211 Krio >0,3 | Krio | - | Latina | Siera-Leono, Gambio, Ekvatora Gvineo | NOTO 19 212 Sarda 0,3 | Sarda | - | Latina | Italujo (Sardujo) 213 Frisa <0,3 | Frysk | fy | Latina | Nederlando (Frislando), Germanujo (Malsupra Saksujo, ^Slesvigo) 214 Islanda* >0,25 | \'Islenska | is | Latina | Islando 215 Kriulo >0,25 | Crioulo | - | ? | Senegalo, Kabo-Verdo, Gvineo-Bisa^uo | NOTO 19 216 Kara^caja-Balkara 0,25 | {Karachay-Balkar} | - | Cirila | Rusujo (Kara^cajujo, Balkarujo) | NOTO 13 217 Ara^ukana >0,2 | Mapudungun | - | Latina | ^Cilio, Argentino 218 ^Cabakano >0,2 | Chabacano | - | ? | Filipinoj | NOTO 19 219 Ingu^sa >0,2 | {Ingush} | - | Cirila | Rusujo (Ingu^sujo) 220 Jida >0,2 | [Yidish] | ji | Hebrea | Usono, Rusujo, Israelo... 221 Papiamento >0,2 | Papiamento | - | Latina | Nederlandaj Antiloj, Arubo | NOTO 19 222 Samoa* >0,2 | {Samoan} | sm | Latina | Okcidenta Samoo, Usona Samoo 223 Enga 0,2 | Enga | - | ? | Papuo-Nov-Gvineo (Enga Provinco) 224 Maldiva* 0,2 | [Divehi] | - | Maldiva | Maldivoj 225 Tuva 0,2 | {Tuvin} | - | Cirila | Rusujo (Tuvujo) 226 Gaga^uza <0,2 | {Gagauz} | - | Cirila | Moldavujo, Bulgarujo, Rumanujo 227 Korsika* >0,15 | C\`orsu | co | Latina | Francujo (Korsiko) 228 Navaha 0,15 | {Navajo, Navaho} | - | ? | Usono (Arizono, Nov-Meksiko, Utaho) 229 Adigea >0,1 | {Adygey} | - | ? | Rusujo (Adigeujo) 230 Aramea (Siria*) >0,1 | {Aramaic} | - | Aramea, Latina | Irano, Irako, Turkujo, Libano, Sirio... | NOTO 14 231 Maoria >0,1 | {Maori} | mi | Latina | Nov-Zelando 232 Panama* kreola >0,1 | {Panamian Creole} | - | ? | Panamo | NOTO 19 233 Beliza* kreola 0,1 | {Belizean Creole} | - | ? | Belizo | NOTO 19 234 Hondura* kreola 0,1 | {Honduran Creole} | - | ? | Honduro | NOTO 19 235 Ab^haza 0,1 | {Abkhaz} | ab | Cirila | Kartvelujo (Ab^hazujo) 236 Eskima (Inuita) 0,1 | Inupiaq, Yupik | ik | Latina | Gronlando, Usono, Kanado 237 Surinama* 0,1 | Sranan, Sranan Tongo, Taki-Taki | - | Latina Surinamo | NOTO 19 238 Tok-Pisino 0,1 | Tok Pisin | - | Latina | Papuo-Nov-Gvineo NOTO 15 (kaj 19) 239 Tonga* 0,1 | {Tongan} | - | Latina | Tongo 240 Arpitana* <0,1 | {Arpitan} | - | Latina | Italujo, Francujo, Svislando 241 Gaela (Skot-Gaela) 0,08 | G\`aidhlig | gd | Latina | Skotlando 242 Kiribata* 0,07 | I-Kiribati | - | Latina | Kiribato 243 ^Camora 0,06 | Chamorro(?) | - | Latina | Gvamo, Nord-Marianoj 244 Feroa* 0,05 | F\oroyskt | fo | Latina | Ferooj 245 Judezmo 0,05 | Ladino, Judezmo | - | Hebrea, Latina | Israelo, Turkujo, Usono... 246 O^gibva* 0,05 | {Ojibwa, Chippewa} | - | ? | Kanado (Ontario, Manitobo, Saska^cevano), Usono (Norda Dakoto, Mi^sigano, Viskonsino, Minesoto, Montano) 247 Irlanda* 0,04 | Gaeilge | ga | Latina | Irlando 248 Kostarika* kreola 0,04 | {Costa Rican Creole} | - | ? | Kostariko NOTO 19 249 ^Cuka* (Truka*) 0,03 | {Chuukese, Trukese} | - | ? | Mikronezio 250 Lapona (Samea) 0,03 | S\'abmi, S\'amigiella | - | Latina, Cirila Norvegujo, Svedujo, Finnlando, Rusujo 251 Mar^sala* >0,025 | {Marshallese} | - | ? | Mar^saloj 252 Hiri-Motuo >0,02 | Hiri Motu | - | Latina | Papuo-Nov-Gvineo NOTO 19 253 ^Ceroka 0,02 | {Cherokee} | - | ? | Usono (Oklahomo, Nord-Karolino) 254 Dakotaa 0,02 | {Dakota} | - | ? | Kanado (Saska^cevano, Manitobo), Usono (Norda Dakoto, Suda Dakoto, Minesoto, Montano, Nebrasko) 255 Rusena 0,02 | [Ruski jazyk] | - | Cirila | Jugoslavujo (Vojvodino) | NOTO 16 256 Soraba 0,02 | Srb\vs\'cina | - | Latina | Germanujo (Saksujo, Brandenburgo) 257 Motuo 0,018 | Motu | - | ? | Papuo-Nov-Gvineo 258 Apa^ca >0,015 | {Apache} | - | ? | Usono (Arizono, Nov-Meksiko...) 259 Bela^ua >0,01 | {Belauan, Palauan} | - | ? | Bela^uo 260 Tuvala <0,01 | {Tuvaluan} | - | Latina | Tuvaluo, Nauro 261 Naura* >0,007 | {Nauruan} | na | Latina | Nauro 262 Ajnua X | {Ainu} | - | - | Japanujo (Hokajdo) 263 Ingbanda X | Ngbandi | - | ? | Centr-Afrika Respubliko, Zairo 264 Kornvala* X | Kernewek | - | Latina | Anglujo (Kornvalo) 265 Manksa X | Gaelg | - | Latina | Manksinsulo 266 Signolingvoj X | - | - | - | la tuta mondo | NOTO 18 | grupo kun multaj lingvoj 267 Skota X | Scots, Lallans | - | Latina | Skotlando | NOTO 17 268 Bislamo X | Bislama | bi | Latina | Vanuatuo, Salomonoj NOTO 15 (kaj 19) 269 Bahama* kreola X | {Bahamian Creole} | - | ? | Bahamoj | NOTO 19 270 Fanagalo X | Fanagalo | - | ? | Sud-Afriko | NOTO 19 | pi^gina interlingvo 271 Kameruna X | {Cameroonian} | - | ? | Kameruno (okcidente) NOTO 19 | pi^gina interlingvo 272 Lingva-Frankao X | [Lingua Franca] | - | - | Mediteraneo (Mezepoke) (Sabiro) NOTO 19 | iama pi^gina interlingvo 273 Kopta X | {Coptic} | - | Kopta | Egiptujo | religia lingvo de la Kopta Kristana Eklezio 274 Etiopa X | [Geez] | - | Etiopa | Etiopujo | religia lingvo de (Pra-Etiopa, Gezo) la Etiopa Kristana Eklezio 275 Latino X | Latinus, Lingua Latina | la | Latina Vatikano... | religia lingvo de la Rom-katolika eklezio 276 Palio X | [Pali] | - | Birma, Sinhala | Sri-Lanko, Hindujo... | religia lingvo de Budhismo 277 Sanskrito X | [Sa\dmsk\drta] | sa | Devanagaro | Hindujo | lingvo de religio, scienco kaj literaturo 278 Slavono X | [Slov\venskij jazyk] | - | Cirila | Rusujo, (Eklezia Slava) Serbujo, Bulgarujo... | religia lingvo de la Grek-ortodoksaj Slavoj 279 Esperanto X | Esperanto | eo | Latina | la tuta mondo (Lingvo Internacia) planlingvo 280 Baza Angla X | Basic English | - | Latina | - | planlingvo 281 Bliso X | {Bliss} | - | Blisa | - | planlingvo 282 Gloso X | Glosa | - | Latina | - | planlingvo 283 Idiomo Ne^utrala X | Idiom Neutral | - | Latina | - | planlingvo 284 Ido X | Ido | - | Latina | - | planlingvo 285 Intergloso X | Interglossa | - | Latina | - | planlingvo 286 Interlingvao X | Interlingua | ia | Latina | - | planlingvo 287 Latino sen fleksio X | Latino sine flexione, Interlingua | - | Latina - | planlingvo 288 Loglano X | Loglan | - | Latina | - | planlingvo 289 Lo^jbano X | lojban. | - | Latina | - | planlingvo 290 Novialo X | Novial | - | Latina | - | planlingvo 291 Okcidentalo X | Occidental, Interlingue | ie | Latina | - (Interlingveo) planlingvo 292 Solresolo X | [Solresol] | - | ? | - | planlingvo 293 Volapuko X | Volap\"uk | vo | Latina | - | planlingvo 294 Klingona X | [tlhIngan Hol] | - | Klingona alfabeto ([pIqaD]) - | fikcia lingvo en la filmoj "Star Trek" _Listo en alfabeta ordo_ (La ciferoj montras numeron en la ^ci-anta^ua listo.) Ab^haza 235, A^cea 145, Adigea 229, Afrikansa 96, Ajmara 146, Ajnua 262, Akana 65, Albana 94, Amba 175, Amhara 44, Angla 2, Apa^ca 258, Araba 5, Aramea 230, Ara^ukana 217, Armena 106, Arpitana 240, Asama 55, Azerbaj^gana 47, Azteka (= Nahua) 173, Bahama kreola 269, Baja 184, Balia 125, Balkara (= Kara^caja-Balkara) 216, Bambara 131, Banda 176, Ba^skira 177, Bataka 147, Baza Angla 280, Bela^ua 259, Beliza kreola 233, Belorusa 69, Belu^ca 89, Bemba 139, Bengala 6, Berbera 59, Betia 135, Bikola 119, Bilia 126, Birma 28, Bislamo 268, Bliso 281, Bo^gpura 26, Bosnia 152, Brahua 185, Bretona 204, Bu^gia 112, Bujia 136, Bulgara 73, Burjata 206, Burunda (= Ruanda) 41, Cebuana 48, Cigana (= Romna) 115, Conga 110, Cvana 117, ^Cabakano 218, ^Camora 243, ^Ce^cena 182, ^Ce^ha 66, ^Ceroka 253, ^Cija^ua 167, ^Cimba 178, ^Cina 1, ^Cuka 249, ^Cuva^sa 162, Dakotaa 254, Dana 97, Dinka 140, Dzonko 183, Eda 153, Eklezia Slava (= Slavono) 278, Enga 223, Eskima 236, Esperanto 279, Estona 169, Etiopa 274, E^uska 199, Evea 127, Fanagalo 270, Feroa 244, Fi^gia 210, Filipina 45, Finna 98, Fona 137, Franca 14, Frisa 213, Fula 37, Gaela 241, Gaga^uza 226, Galega 170, Ganda 95, Germana 10, Gezo (= Etiopa) 274, Gloso 282, Gonda 148, Greka 60, Gu^garata 27, Gujana kreola 186, Gvarania 107, ^Guanga 49, Haitia 90, Ha^usa 32, Havaja kreola 200, Hebrea 132, Hiligajnona 99, Hinda 4, Hiri-Motuo 252, Hispana 3, Hondura kreola 234, Hungara 53, ^Hakasa 191, Ibibia 118, Idiomo Ne^utrala 283, Ido 284, Igba 51, I^ga^ua 179, Iloka 91, Indonezia 29, Ingbanda 263, Ingu^sa 219, Intergloso 285, Interlingvao 286, Interlingveo (= Okcidentalo) 291, Inuita (= Eskima) 236, Irlanda 247, Islanda 214, Itala 18, Jamajka kreola 160, Japana 9, Ja^ua 154, Java 12, Jia 87, Jida 220, Joruba 38, Judezmo 245, Kabarda 201, Ka^cina 187, Kamba 133, Kameruna 271, Kanara 30, Kanura 104, Kara^caja-Balkara 216, Karena 122, Kartvela 113, Kastilia (= Hispana) 3, Ka^smira 128, Kataluna 88, Kaza^ha 67, Ke^cua 58, Ki^cea 165, Kiga (= Njankora-Kiga) 130, Kimbunda 155, Kimra 195, Kirgiza 138, Kiribata 242, Klingona 294, Kmera 74, Komia 205, Konga 77, Konkana 149, Kopta 273, Korea 13, Kornvala 264, Korsika 227, Kostarika kreola 248, Krio 211, Kriulo 215, Kroata 81, Ksosa 82, Kuja 101, Kurda 62, Laosa (= La^ua) 70, Lapona 250, Latino sen fleksio 287, Latino 275, Latva 163, La^ua 70, Lingala 156, Lingva-Frankao 272, Lingvo Internacia (= Esperanto) 279, Litova 129, Loglano 288, Lo^jbano 289, Lua 123, Luba 78, Luhia 120, Luksemburga 207, Madura 71, Magaha 57, Majaa 196, Majtila 34, Makasara 150, Makedona 164, Makonda 171, Makua 109, Malagasa 56, Malajalama 31, Malaja 61, Maldiva 224, Malinka 124, Malta 209, Manipura 172, Manksa 265, Maoria 231, Marata 19, Maria 194, Mar^sala 251, Marvara 63, Masaja 188, Matabela 157, Megrela 208, Mendea 168, Minankaba^ua 85, Mja^ua 75, Mona 190, Mongola 86, Mordva 180, Mosia 83, Motuo 257, Nahua 173, Naura 261, Navaha 228, Nederlanda 40, Nepala 52, Nevara 189, Njamveza 102, Njan^ga 92, Njankora-Kiga 130, Norvega 111, Novialo 290, O^gibva 246, Okcidentalo 291, Okcitana 158, Orijo 33, Oroma 46, Oseta 197, Ovimbunda 114, Palio 276, Panama kreola 232, Pan^gaba 11, Papiamento 221, Pa^stua 39, Pedia 141, Persa 21, Platdi^ca 174, Pola 25, Portugala 7, Pra-Etiopa (= Etiopa) 274, Roman^ca 202, Romna 115, Ruanda 41, Rumana 35, Rusa 8, Rusena 255, Sabiro (= Lingva-Frankao) 272, Samea (= Lapona) 250, Samoa 222, Sangoa 203, Sanskrito 277, Santala 100, Sarda 212, Sej^sela 198, Senufa 142, Serba 64, Signolingvoj 266, Sinda 50, Sinhala 54, Siria (= Aramea) 230, Skot-Gaela (= Gaela) 241, Skota 267, Slavono 278, Slovaka 105, Slovena 151, Solresolo 292, Somala 68, Songhaja 143, Soraba 256, Sota 121, Sunda 36, Surinama 237, Svahila 42, Svazia 161, Sveda 76, ^Sana 144, ^Sona 72, Tagaloga (= Filipina) 45, Ta^gika 84, Taja 23, Tamila 15, Tatara 93, Telugua 16, Tibeta 108, Tigraja 103, Tigrea 192, Tiva 159, Tok-Pisino 238, Tongaa 166, Tonga 239, Truka (= ^Cuka) 249, Turka 20, Turkmena 116, Tuvala 260, Tuva 225, Udmurta 193, Ujgura 80, Ukrajna 24, Urduo 22, Uzbeka 43, Vaska (= E^uska) 199, Vendaa 181, Vjet-Nama 17, Volapuko 293, Volofa 134, Zulua 79.